Yıldız Sarayı, İstanbul’un karmaşasından uzak ve doğa ile iç içe bir gezi deneyimi vaat ediyor. Yıldız Parkı’nın içinden yürüyerek gidebileceğiniz saray, ağaçlık bir alanın içine yayılmış köşklerden oluşuyor. Bu yazıda Yıldız Sarayı tarihi ve mimarisi hakkında kısa bilgi bulabilirsiniz. Ayrıca Yıldız Sarayı giriş ücreti ve ziyaret saatleri de güncel haliyle not edilmiştir.
İçerik Listesi
Yıldız Sarayı Tarihi Hakkında Bilgi
Yıldız Sarayı tarihi Osmanlı’nın son yüzyılı olan 19. yüzyıla dayanıyor. Osmanlı Padişahları, İstanbul’un fethinden 1800’lü yıllara kadar geleneksel Topkapı Sarayı‘nda yaşadılar. Ancak son dönemde değişen protokol kuralları ve mimari akımlar, padişahları yeni bir düzen kurmaya teşvik etti.
İstanbul’da açılan büyükelçilik binalarının, gelişen ticaretin ve mimari akımların tetiklediği dönüşümü, Dolmabahçe Sarayı isimli yazımda daha ayrıntılı olarak anlatmıştım. Dilerseniz bu yazıdan sonra ona da göz atabilirsiniz.
1. İstanbul’daki İlk Osmanlı Sarayları
Osmanlılar, İstanbul’un fethinden sonra ilk olarak günümüzün Beyazıt ilçesinde bir saray inşa etti. Geçici bir süre burada yaşayan Fatih Sultan Mehmet, 1461 yılında Topkapı Sarayı‘nın inşasına başladı.
Topkapı Sarayı, esasında bir kışla gibi tasarlanmış, padişahın devlet işlerini göreceği, savaş talimi ve spor yapacağı ve yabancı elçileri kabul edeceği bir yerdi. Ayrıca devletin en yüksek eğitim kurumu olarak bilinen Enderun da saray içindeydi.
Sultan Mehmet’ten sonra uzun yıllar Topkapı Sarayı resmi bir işlev gördü. Kanuni Sultan Süleyman döneminde, Harem Dairesi; Beyazıt’taki Eski Saray‘dan, Yeni Saray’a (Topkapı Sarayı) taşındı. Bu kararda Hürrem Sultan’ın etkisi büyüktü.
Osmanlı’nın 25 padişahı, yaklaşık 400 yıl boyunca Sultanahmet’in kalbindeki Topkapı Sarayı’nda yaşadılar. Ancak 1700’lerin sonunda düzen tamamen değişecekti.
2. Saltanatın Topkapı Sarayı’ndan Ayrılması
Sultan II. Mahmud, henüz küçük bir çocuk iken Topkapı Sarayı’nda ölümle burun buruna geldi. İsyan eden yeniçerilerin öldürmek istediği küçük şehzade, Cevri Kalfa adında bir Harem sorumlusu tarafından yeniçerilerin elinden zor kurtarıldı.
Bu kötü anılardan uzak kalmak isteyen II. Mahmud, Topkapı Sarayı’nda ikamet etmeyen ilk padişahlardan biri oldu. II. Mahmud, günümüzde artık ayakta olmayan, Beşiktaş’taki sahil sarayında ikamet etti.
1856‘da Sultan Abdülmecid dönemi büyük mimari atılımlara sahne olmuştu. Saray mimarları olan Balyan ailesi, İstanbul’a camiler, saraylar, saat kuleleri ve köşkler inşa ediyorlardı. Bu dönemde Topkapı Sarayı’nın artık ömrünü tamamladığını düşünen padişah, Dolmabahçe Sarayı‘nı inşa ettirdi ve orada yaşadı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde, padişahlar Dolmabahçe Sarayı‘nda ikamet etmiş olsalar da; Sultan II. Abdülhamit, bu konuda bir istisnadır.
3. Yıldız Sarayı Mimarisi
Yıldız Sarayı mimarisi, Osmanlı’nın son yüzyılındaki değişime işaret eder. Osmanlı’nın yükseliş yıllarındaki “Klasik Dönem” mimarisi, artık yerini “Modern Dönem” mimarisine bırakmıştır. Bir Türk-İslam sentezi olan klasik mimari yerine, neo-klasik ve barok tarzda Avrupai üsluplar kullanılmaya başlanmıştır.
Yıldız Sarayı’ndaki ilk Osmanlı köşkü, Sultan III. Selim‘in annesi Mihrişah Sultan için inşa edilmişti. Sultan II. Mahmud döneminde Yıldız Sarayı‘nın doğayla iç içe bahçelerinde atıcılık ve binicilik gibi spor aktiviteleri icra edildiği de tarihe not düşülmüştür.
4. Sultan II. Abdülhamid Dönemi
Yıldız Sarayı‘nın genişlemesinde, Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz gibi padişahların yaptığı eklemelerin de büyük payı var. Ancak sarayda tam zamanlı olarak ikamet eden ve saraya son halini veren kişi, Sultan II. Abdülhamid oldu.
Osmanlı İmparatorluğu‘nun çöküş sürecinde tahta çıkan Sultan II. Abdülhamid, bir askeri ayaklanma çıktığı takdirde; Dolmabahçe Sarayı’nın çok savunmasız kalacağını düşündüğünden, Yıldız Sarayı‘nda yaşamayı tercih etmişti.
33 yıl padişahlık yapan II. Abdülhamid‘in ikamet ettiği sarayda, Şale Köşkü, Mabeyn Köşkü ve Malta Köşkü en çok dikkat çeken mimari eserler.
Saray tiyatrosu ve II. Abdülhamid’in marangozhanesi de ek binalar arasında yer alır. Yıldız Sarayı kompleksi içinde bulunan Yıldız Porselen Fabrikası da halen faaliyetlerini sürdürüyor.
Yıldız Sarayı’nda Gezilecek Yerler
Yıldız Sarayı içinde gezilecek yerler, devasa bir alana yayılıyor. Sarayın içinde köşkler, müze binaları, park ve bahçeler var. Yıldız Sarayı kompleksi içerisinde köşklerin haricinde Yıldız Sarayı Müzesi, Sahne Sanatları Müzesi ile İBB Şehir Müzesi ve Yıldız Saray Tiyatrosu bulunuyor.
1. Şale Köşkü
Yıldız Sarayı’ndaki en önemli köşk, Fransızca ‘chalet’ kelimesinden gelen ve “koru evi” anlamı taşıyan Şale Köşkü. Oldukça şık bir yapı olan Şale Köşkü, dekorasyonu ile Dolmabahçe ve Beylerbeyi saraylarını andırıyor.
19. yüzyıl Osmanlı mimarisinin en ilgi çekici yapılarından biri olan Şale Köşkü, yüksek duvarlarla çevrili bir bahçe içinde yer alır.
Yıldız Sarayı yapılar grubu içinde bir “devlet konukevi” niteliği taşıyan köşk; altın yaldızlı panoları, Çırağan Sarayı’ndan getirtilmiş sedef kakmalı kapıları ile göz alıcıdır. Saraydaki bazı mobilyalar aynı zamanda bir marangoz olan Sultan II. Abdülhamid tarafından bizzat üretilmiştir.
2. Büyük Mabeyn Köşkü
Büyük Mabeyn Köşkü, Sultan Abdülaziz tarafından inşa ettirilmiş olan, sarayın devlet yönetimi binasıdır. Görkemli bir mimariye sahip olan bina, Cumhuriyet‘in ilk yıllarında bazı davetler için kullanılmış.
3. Küçük Mabeyn Köşkü
Küçük Mabeyn Köşkü ise 1901’de Sultan II. Abdülhamid tarafından dinlenme amaçlı olarak inşa ettirilmiş. Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a ayak basmadan önce Sultan Vahdettin ile son görüşmesini Küçük Mabeyn Köşkü’nde gerçekleştirdiği bilinir.
4. Malta Köşkü
Malta Köşkü, Yıldız Parkı’nın içinde konumlanan en şık köşklerden biri olarak göze çarpar. Yıldız Sarayı kompleksi içinde birçok yerde fotoğraf çekilemez. Dolmabahçe ve Beylerbeyi‘nde olduğu gibi, Yıldız Şale Köşkü‘nün içinde de fotoğraf çekmek yasaktır.
Ancak Malta Köşkü günümüzde bir kafe olarak hizmet verdiği için, İstanbul’da fotoğraf çekilecek yerler arasında önemli mekanlardandır.
5. Saray Tiyatrosu ve Marangozhane
Yıldız Sarayı Müzesi’nde ayrıca Saray Tiyatrosu ve Sultan II. Abdülhamit’in marangozhanesi gezilebilir.
1889 yılında Alman İmparatoru Kayzer II. Wilhelm’in ziyareti için yaptırılan Yıldız Sarayı Tiyatrosu ve Opera Evi, geçmişte birçok önemli gösteriye ev sahipliği de yapmıştır.
Yıldız Sarayı Giriş Ücreti 2022
Yıldız Sarayı giriş ücreti 2022 yılında 20 Türk Lirası‘dır. Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası bilet fiyatı ise 30 TL‘dir. Müze tarafından ibraz edilen bu ücret, tam bilet fiyatıdır. Türk vatandaşlarına bu tarife üzerinden %50 indirim uygulanır. Bilet parasına kulaklık sitemi dahildir. Şale Köşkü‘ne girişte müzekart geçerlidir.
1. Yıldız Sarayı’nda Müze Kart Geçerli Mi?
Müzekart, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından satılan bir üründür. Yakın zamana kadar TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı tarafından işletilen Dolmabahçe Sarayı, Yıldız Sarayı ve Beylerbeyi Sarayı gibi müzelerde geçerli değildi. Ancak 1 Ocak 2020’de alınan karar neticesinde Yıldız Sarayı’nda Müzekart geçerlidir.
Dolmabahçe Sarayı ise istisnadır. Dolmabahçe’nin yalnızca Harem Dairesi’ne müzekart ile girilebilir. Yani Dolmabahçe Sarayı’nın ana binası olan Selamlık’a müzekart ile girilmez. Şayet Milli Saraylar turuna çıkarsanız ve bir günde üç sarayı birden ziyaret ederseniz, bu hususa dikkat etmenizi öneririm.
2. Kulaklık Sistemi Hakkında Bilgi
Dolmabahçe, Beylerbeyi ve Yıldız saraylarında 2018 yılından itibaren kulaklık sitemi ile anlatım (audio guide) uygulaması başladı. Önceden sarayın kapısında belli bir kalabalığın birikmesi bekleniyordu ve kişi sayısı 20 civarı olduğunda sarayın tur rehberi eşliğinde geziliyordu.
Şimdi ise sarayın gişesinden biletinizi aldıktan sonra, idari ofisten kulaklık sistemini teslim alıyor ve dijital anlatım eşliğinde kendiniz geziyorsunuz. (kulaklık sistemi bilet fiyatına dahil)
Yıldız Sarayı Ziyaret Saatleri 2022
Yıldız Sarayı ziyaret saatleri sabah 09:00 ile akşam 18:00 saatleri arasındadır. Gişelerdeki bilet satışı 17:00 itibariyle sona ermektedir. Yıldız Sarayı Müzesi, Pazartesi günleri ziyarete kapalıdır.
İstanbul’daki müzelerin giriş saatlerinde etkinliklere, tadilatlara ve özellikle de Covid-19 önlemlerine bağlı olarak değişiklik olabilir. Müzeye gitmeden önce TCMB Milli Saraylar’ın resmi internet sayfasını ziyaret edip, son durumu gözden geçirmenizi öneririm.
Yıldız Sarayı Nasıl Gidilir?
İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde bulunan Yıldız Sarayı’na gitmek için, Beşiktaş’tan Yıldız’a doğru çıkan tüm otobüs ya da minibüsleri kullanabilirsiniz. Beşiktaş Barbaros Bulvarı’ndan geçen belediye otobüslerini de tercih edebilirsiniz.
Metrobüs ile gelecekseniz, Zincirlikuyu durağında indikten sonra, Beşiktaş yönüne giden otobüslerin Barbaros Bulvarı durağında inebilirsiniz.
Yıldız Sarayı Hakkında Kısa Bilgi by Serhat Engül
09-12-2020 Bu tarihte rehberlik yapiyormusunuz. Mumkunse bi tarihte Yıldız Sarayı’nı sizinle beraber gezmek istiyorum.
Merhaba Salih Bey, gösterdiğiniz ilgi sebebiyle teşekkür ederim. Ancak şu aralar salgın nedeniyle tur yapmayı bıraktım. Ayrıca Yıldız Sarayı’nın içinde gezilecek en önemli yer olan Şale Köşkü henüz açılmadı diye biliyorum. İyi seyahatler dilerim.